گوهرشادبیگم
گوهرشادبیگم
گوهرشاد بیگم از زنان ادب دوست ، هنرپرور و خیر ، وی خواهر امیر قره یوسف ( 790-802 ق ) و همسر شاهرخ میرزای تیموری ( 807 – 850 ق ) بود . نام او را گوهرشادآغا نیز نوشته‌اند.
او به تاریخ و ادبیات علاقه‌مند بود و مهری هروی ، شاعره نامدار قرن نهم ، مصاحب و ندیمه او بود . گوهر شاد بیگم آثار و ابنیه زیادی از خود برجای گذاشت که می‌توان از مسجدجامع ، مدرسه و خانقاه شهر هرات و مسجدی نیز در جنب مرقد امام رضا (ع) نام برد ( 821 ق ) که این دو مسجد به نام خود وی ، به مسجد گوهرشاد ، معروفند و از شاهکارهای هنر معماری و کاشی‌کاری قرن نهم هجری به شمار می‌رود.
همچنین آثار ارزنده‌ای در حرم امام رضا (ع) و اطراف آن پدید آورد ، از جمله دو رواق « دارالحفاظ » و « دارالسیاده» را بنا کرد . معمار این دو رواق و دو مسجد در هرات و مشهد ، قوام‌الدین شیرازی بود.
در سال 850 ق که شاهرخ میرزا به قصد سرکوبی سلطان محمد بایسنقر به اصفهان لشکرکشی کرد ، جمعی از سادات ، بزرگان و علمای آن شهر را به اتهام همکاری با سلطان محمد دستگیر و تبعید نمود . به تحریک گوهرشادخاتون ، شاه علاءالدین محمد که از سادات و بزرگان و نقبای اصفهان بود به دارآویخته شد.
گوهرشاد بیگم، این زن نیکوکار پس از مرگ شاهرخ‌میرزا و در زمان سلطنت ابوسعید تیموری ( 855 – 873) قیام میرزا ابوالقاسم بابر به دسیسهٔ جمعی از امرا و مشاوران سلطان ابوسعید به دستور آن پادشاه در شهر هرات در نهم رمضان سال ۸۶۱ ه . ق کشته شد و در جنب قبر فرزندش بایسنقر میرزا در مسجد گوهرشاد آن شهر دفن گردید و قبرش هم اکنون موجود است.
نمای داخلی قبر خانم گوهرشاد بیگم
آ رامگاه گوهرشاد
